Historia pokera, czyli od czego to wszystko się zaczęło?

Wśród wielu graczy pokutuje przekonanie, że poker jest grą sięgającą czasów starożytnych. Nic bardziej mylnego. Karty jako takie powstały około 700 lat temu w Chinach, a do Europy trafiły w drugiej połowie XIV wieku. Widzimy więc, że gra karciana nie może być starsza niż same karty.

Gry karciane pojawiają się z kolei około 100 lat później. Większość z nich polegała na obstawianiu konkretnych układów, a zasady gry podobne były do gry w kości. To również nie powinno dziwić — kości (do wróżenia i rozrywki) to wynalazek czasów starożytnych, a karty zaczęto wykorzystywać w podobnym celu.

Oczywiście, były to gry na pieniądze, wykorzystywały zapewne elementy losowe oraz jakąś strategię, jednak gra podobna do pokera to wynalazek znacznie późniejszy. Podwalin pokera niektórzy doszukują się w XV-wiecznej grze Pochen, czy w wersji francuskiej — Poque. Problem jednak w tym, że nie znamy jej zasad i poza podobieństwem nazwy, trudno powiedzieć, czy te gry mają ze sobą coś wspólnego.

Większość badaczy zajmujących się historią pokera, jego początki umiejscawia w początkach XIX wieku, konkretniej w pierwszych jego dwóch dziesięcioleciach. Gra po raz pierwszy miała pojawić się w Nowym Orleanie. W 1803 roku terytorium to stało się częścią Stanów Zjednoczonych — wcześniej należało ono do Francji. Dlaczego tam rozwinął się hazard?

Ze względu na sporą liczbę kasyn ulokowanych w dawnych saloonach oraz parowcach regularnie pływających w górę i w dół rzeki Missisipi. Grano tam głównie w ruletkę (wtedy powstała jej amerykańska wersja z dwoma zielonymi polami) i różne gry karciane.

Między przejęciem miasta przez Stany Zjednoczone a 1834 rokiem, kiedy to w Nowym Orleanie zakazano hazardu, powstała gra w pokera. Najwcześniejszym pisanym źródłem jest książka J. HIldretha z 1836 roku. Choć najprawdopodobniej gra była znana kilka lat wcześniej. Książki z lat czterdziestych XIX wieku wskazują, że gra była znana co najmniej w 1829 roku.

Do gry w pokera wykorzystywano wówczas 20 kart — dziesiątki, walety, damy, króle i asy w czterech kolorach. Każdy z graczy dobierał po pięć kart i obstawiał pieniądze kto będzie miał najwyższy układ kart.

Remis nie był możliwy, natomiast zadaniem każdego gracza było zebranie jednego z wybranych układów kart — parę, trójkę, dwie pary, karetę (cztery karty o tej samej wartości) lub fulla (parę i trójkę). Ta ostatnia nazwa prawdopodobnie wywodzi się stąd, że wykorzystywała wszystkie karty w ręce gracza (tzw. full hand).

Najsilniejszym wówczas układem były cztery asy w jednej ręce lub cztery króle i jeden as. Nie miał za to znaczenia kolor dobranych kart. Taka właśnie wersja gry była popularna w amerykańskich kasynach w latach trzydziestych XIX wieku.

Później gra zaczęła się rozwijać. W połowie lat trzydziestych gracze zaczęli grać w wersję obejmującą 52 karty.  Dzięki większej liczbie kart, w grze mogła wziąć udział większa liczba graczy. Dodatkowo źródła informują, że w tym czasie do układów, które mógł dobrać gracz dołączył kolor - pięć kart w tym samym kolorze.

Co więcej, wprowadzono dodatkową zmianę. Graczom pozwolono na dobieranie kart. Dzięki temu gra przestała tak bardzo opierać się na szczęściu, a pierwotny układ kart nie determinował wygranej lub przegranej. Część źródeł wskazuje, że podobne zasady (dotyczące dobierania, korzystania z dużej talii kart czy koloru) pochodzą  z popularnej w tym czasie gry Brag.

Do końca lat pięćdziesiątych obie wersje pokera współistniały wśród graczy. Rozgrywka była emocjonująca, duża liczba graczy wymuszała strategiczne myślenie, a większa liczba kart sprawiła, że nawet niski układ kart, w początkach gry uważany za bezwartościowy, mógł zdecydować o wygranej. Dla przykładu, wedle ówczesnych zasad, gracz mógł ułożyć układ czterech kart w jednym kolorze – dziś ta zasada nie jest wykorzystywana.

Pierwszy raz dobierany poker pojawia się w źródłach w okolicach lat pięćdziesiątych i już wtedy nazywany jest pokerem. Inne wówczas używane nazwy to poke lub bluff. Ta ostatnia nazwa ma ze słowem poker więcej wspólnego niż się wydaje. Słowo poker, zdaniem części badaczy, wywodzi się bowiem z niemieckiego “pochen”, które oznacza oszukiwać, blefować. Czyli dokładnie to samo, co angielskie bluff.

W tym samym czasie  popularna gra trafia do Wielkiej Brytanii, gdzie również zdobywa popularność. Najprawdopodobniej przyczynił się do tego brytyjski ambasador w Stanach, który rozpowszechnił grę wśród ludzi z ambasady. 

Lata sześćdziesiąte przyniosły Stanom wojnę secesyjną oraz… rozwój pokera. Wbrew pozorom, te dwa zdarzenia łączą się ze sobą. Podczas działań wojennych gry karciane i hazard były popularne wśród żołnierzy, a wraz z rosnącą popularnością gry, zmieniały się jej zasady. 

W połowie lat sześćdziesiątych pojawiają się pierwsze zapiski na temat siedmiokartowej odmiany pokera o nazwie Stud. Każdy gracz otrzymuje dwie karty zakryte, później dobiera cztery odkryte karty, a na koniec jedną zakrytą. Z tych siedmiu kart dobiera sobie pięciokartową rękę, a pomiędzy dobraniami gracze obstawiają między sobą lub rezygnują z gry, tracąc postawione pieniądze. 

W tym samym okresie, wśród wielu graczy pojawia się tzw. reguła jackpotów. W praktyce oznaczała ona, że gra nie mogła się rozpocząć, dopóki żaden z graczy nie miał w ręce przynajmniej pary waletów.  Chodziło o to, by gracze ze słabą ręką nie stawiali wysokich zakładów, w celu odstraszenia innych graczy i “zmuszenia” ich do spasowania.

Reguła ta nie zdobyła jednak wysokiej popularności, zwłaszcza na południu Stanów Zjednoczonych. Jej stosowanie porównywano do loterii i mówiono, że “zabija ducha gry”. Jak widać, blefowanie zakorzeniło się w niepisanych regułach gry.

W latach sześćdziesiątych w układach kart pojawił się strit. Przez wiele lat trwała wśród graczy dyskusja dotycząca umieszczenia go w hierarchii układów. Wśród wielu graczy pokutowała opinia, że układ czterech asów powinien pozostać najwyższym i zawsze wygrywającym. Inni uznali, że strit w połączeniu z kolorem powinien być najwyższym układem uznając ten pierwszy za “nie-dżentelmeński”. Układ strita w połączeniu z kolorem nie dawał bowiem pewności wygranej, co zwiększało emocje z gry.

Do połowy lat siedemdziesiątych XIX wieku rozwinęło się kilka kolejnych odmian gry. Często korzystano z talii 53 kart, gdzie jedna z kart mogła zastąpić dowolnie wybraną kartę w ręce gracza.

Pierwszy oficjalny podręcznik pokera, podsumowujący zasady na podstawie badań zapisków, pojawia się w 1904 roku. Jest to książka “Praktyczny poker”, autorstwa R. F. Fostera. Miał on ustalić niezmienne zasady dla każdej z kilku odmian gry.

Do tej pory jednak nie pojawiła się w tym podsumowaniu najpopularniejsza chyba aktualnie odmiana pokera — Texas Hold’em. I nic w tym dziwnego, ponieważ ta odmiana pojawiła się dopiero w latach dwudziestych XX wieku. W źródłach pisanych pojawia się ona od 1926 roku. Ma też nieco odmienne zasady — gracze otrzymują po cztery karty, a na stole pojawiały się trzy kolejne.

Wraz z nią pojawia się kolejna odmiana gry - High-Low poker, gdzie wygrana dzielona jest pomiędzy graczy z najwyższym i najniższym układem w ręce. Ta później zamieni się w Lowballa, gdzie wygrywa gracz z najniższym układem kart.

Od tego czasu raczej nie widzimy szczególnego rozwoju nowych rodzajów gry w pokera. Nic nie jest jednak przesądzone — być może już wkrótce zobaczymy kolejne odmiany pokera. Ważne, by nie zmieniły one tego, co w pokerze najważniejsze — emocji, systemu licytacji oraz wagi strategii i właściwego podejścia do przeciwnika.